فلسفه ی سفره ی هفت سین
هفت سین به معنای هفت قلم شیئی که نام آن ها با حرف " س " ( سین ) آغاز می شود ، یکی از اجزای اصلی آیین های سال نو است که
پیشینه ی ایرانیان آن را برگزار می کنند . این اقلام سنتاً در سفره ی هفت سین چیده و به نمایش گذاشته می شوند . این سفره ای است که
هر خانواده ای بر روی زمین ( یا بر روی میز ) در اتاقی که معمولاً به میهمانان گرامی اختصاص داده شده می گسترد و این اقلام بر روی آن قرار
داده می شود :
در بالای سفره ( در دورترین فاصله از در ) آینه ای گذاشته می شود ، که در دو طرف آن شمعدان هایی دارای شمع نهاده شده ( سنتاً مطابق
با شمار فرزندان خانواده ) ، در پایین آن نسخه ای از قرآن ( از شاهنامه یا دیوان حافظ نیز استفاده می شود ) ، تُنگی که معمولاً حاوی یک
ماهی لایی ( بسیاری از خانواده ها یک کوزه آب باران را که قبلاً جمع آوری شده و یا کاسه آبی که حاوی برگ سبز انار ، نارنج ، یا شمشاد
است نیز می افزایند ) ، ظرف های حاوی شیر ، گلاب ، عسل ، شکر ، و ( 1 ، 3 ، 5 یا 7 عدد ) تخم مرغ رنگ آمیزی شده گذاشته می شود .
مرکز سفره عموماً با گلدانی از انواع گل ها ، معمولاً سنبل و شاخه های بیدمشک فرو گرفته می شود . کنار آن ، سبزه و دست کم شش قلم
دیگر که با حرف سین آغاز می شوند ( تشریح شده در زیر ) ، ظرفی حاوی میوه ( سنتاً سیب ، پرتقال ، انار و به ) ، چند نوع نان ( اغلب شیرین
) ، ماست و پنیر تازه ، شیرینی های گوناگون ، آجیل ( مخلوط خشک و بو داده شده‌ی تخم های نخودچی ، خربزه ، گندم برشته ، برنجک ، و
فندق و گردو ، که همگی با کشمش آمیخته شده اند ) قرار داده می شود .
چیزهایی که با " س " آغاز می گردند و بر سر سفره جای می گیرند معمولا عبارتند از :
1. سبزه ، یعنی ، گندمی ( یا جو ، گاهی نیز عدس ) که به بلندی چند اینچ درون قطعه پارچه‌ی سفیدِ نازک پیچانده شده به گرداگرد کوزه ای
گلی روییده است ( امروزه سبزه در یک ظرف سفالین کم گود رویانده می شود ) ؛
2. سپند ( اسفند ) ، تخم سداب کوهی که اغلب در یک بخورسوز گذاشته می شود و درست پس از آغاز سال سوزانده می شود ؛
3. سیب ، پیش تر یاد شد ؛
4. سکه ، چند عدد سکه ی نو ؛
5. سیر ( سابقاً همراه با ریشه هایی که برای شباهت دادن به شرابه های رنگین ، قرمز رنگ می شدند ) ؛
6. سرکه ؛
7. یک کاسه سمنو ( شیرازی ها و کرد ها سمنی می گویند ) .
این فقره ی آخر بدین شیوه تهیه می شود : مقدار مناسبی گندم برای سه روز در آب ( ترجیحاً آب بارانی که برای این منظور فراهم شده )
خیسانده می شود و سپس بر روی یک سینی فلزی پهن گردیده و با پارچه ای سفید پوشانده می شود . هنگامی که گندم اندکی رویید ، بر
روی تخته ای سنگی یا چوبی خُرد و بعد درون هاون کوبیده می شود و شیرابه ی آن با آب داغ ، روغن و آرد مخلوط گردیده و همه ی آن به
وسیله ی زنان ( هیچ مرد بالغی مجاز با مشارکت در این فرایند نیست ) به آهستگی پخته می شود ( اغلب یک شب کامل صرف آن می گردد )
؛ نتیجه ی کار یک خمیر غلیظ ، شیرین و به رنگی مایل به قرمز است ، که بخشی از آن برای سفره ی نوروز کنار گذاشته می شود و باقی
آمده ی آن در میان همسایگان پخش می شود ، که آنان نیز ظرف حاوی سمنو را همراه با یک یا چند عدد تخم مرغ رنگ شده یا برگی سبز باز
می گردانند
تاریخ : چهارشنبه 91/12/30 | 10:55 صبح | نویسنده : پوررحیمی | نظرات ()
